Telefon kontaktowy / Fax

(81) 479 93 94
510 899 094
609 200 697

Kancelaria Adwokacka

ul. M.C. Skłodowskiej 18/6
20-029 Lublin

Co jakiś czas, w prasie przeczytać można lub w mediach usłyszeć o społecznej szkodliwości czynu. Czym ona jednak jest?

 

Chodzi o pewnego rodzaju cechę, jaką charakteryzuje się każdy czyn zabroniony – czyli w pewnym uproszczeniu – przestępstwo. Co jednak ciekawe, Kodeks Karny nie definiuje tego pojęcia, chociaż art. 115 § 2 k.k. wskazuje, w jaki sposób oceniać stopień społecznej szkodliwości czynu.

 

Wyjaśnienia w tym miejscu wymaga, że chociaż przepis art. 115 § 2 k.k., nie definiuje w bezpośredni sposób pojęcia społecznej szkodliwości czynu, ani stopnia tejże szkodliwości, wskazuje on na elementy istotne dla jej oceny. Elementami tymi jest rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia.

Ponadto elementy te muszą być indywidualnie oceniane poprzez pryzmat rzeczywiście zaistniałych zdarzeń w konkretnej, nie zaś abstrakcyjnie zaistniałej sytuacji, przy czym nie jest konieczne kumulatywne stwierdzenie znikomego stopnia szkodliwości czynu we wszystkich wskazanych w art. 115 § 2 k.k. aspektach, a chodzi raczej o pewnego rodzaju wypadkową. Wskazać w tym miejscu należy zatem, na trafny pogląd, że  „Dla uznania, że stopień szkodliwości społecznej czynu jest znikomy nie jest konieczne, aby ta znikomość była obustronna, tzn. aby dotyczyła ona zarówno strony przedmiotowej, jak i podmiotowej. Chodzi bowiem o pewną wypadkową elementów składających się na społeczną szkodliwość konkretnego czynu zabronionego.” Wyrok SN z dnia 28 sierpnia 2003 r., sygn. akt: III KK 45/2003).

 

Skąd natomiast zainteresowanie kwestią społecznej szkodliwością czynu zabronionego? Otóż nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma. Ustalenie przez Sąd, czy wcześniej przez organ prowadzący postępowanie karne, że dany czyn cechuje się znikomą społeczną szkodliwością, prowadzi zatem do umorzenia wszczętego już postępowania karnego. Nie każdy bowiem czyn, który wydaje się z pozoru wyczerpywać znamiona czynu zabronionego – być zatem przestępstwem – biorąc pod uwagę wszystkie wypadkowe badane przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości, przestępstwem w rzeczywistości jest.

 

Wprawnie przeprowadzona obrona w postępowaniu karnym, niewątpliwie zatem, powinna w pewnych sytuacjach uwzględniać również przedmiotową kwestię.

 

Adw. Karol Piotrowski
www.adwokacipiotrowscy.pl