Testament uznawany jest za dokument, w którym testator, czyli spadkodawca, wyraża swoją ostatnią wolę dotyczącą rozdysponowania majątkiem na wypadek śmierci.
Zgodnie z art. 941 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeksu cywilnego:
Rozrządzić majątkiem na wypadek śmierci można jedynie przez testament. Jeżeli natomiast spadkodawca nie chce sporządzić testamentu, to jego majątek po jego śmierci będą dziedziczyli spadkobiercy ustawowi.
Jasno wyrażoną wolę, która została spisana przez notariusza, trudno jest podważyć, ale nie jest to niemożliwe. Istnieją bowiem pewne sytuacje, w których treść testamentu może zostać podważona — nawet jeśli dokument ma formę aktu prawnego. Z takiej opcji najczęściej korzystają członkowie rodziny, którzy zostali pominięci w testamencie, ale nie tylko.
Kiedy testament może zostać uznany za nieważny?
Prawo dopuszcza sytuacje, w których testament może zostać uznany za nieważny. Zgodnie z art. 945 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeksu cywilnego (Dz.U.2020.0.1740 t.j.) unieważnienie testamentu jest możliwe wtedy, gdy został sporządzony:
- w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli;
- pod wpływem błędu (istnieje przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu o takiej treści);
- pod wpływem groźby.
Aby jednak możliwe było wdrożenie sprawy dotyczącej podważenia testamentu, konieczne jest zgromadzenie mocnych i wiarygodnych dowodów. Przykładowo, jeśli istnieje przypuszczenie, że podczas sporządzaniu testamentu testator był w złym stanie psychicznym, np. w wyniku zaburzeń lub choroby, należy zgromadzić dokumentację medyczną, zeznania świadków itp.
Sam proces podważania testamentu bywa dość skomplikowany. Przed wdrożeniem jakichkolwiek działań warto więc skontaktować się z kancelarią adwokacką. W tym przypadku pomoc specjalisty może być niezbędna, gdyż do unieważnienia testamentu potrzebne są uzasadnione przesłanki wynikające z dokumentu lub okoliczności jego sporządzenia.
Czy można podważyć testament sporządzony u notariusza?
Oczywiście w wielu sytuacjach łatwiej jest podważyć testament spisany własnoręcznie niż ten w formie aktu notarialnego, gdyż istnieją wówczas większe szanse udowodnienia, że testator działał pod przymusem, pod wpływem błędu czy groźby. Jednak istnieje też prawo do podważenia testamentu notarialnego. Jest to jednak zdecydowanie trudniejsze ze względu na samą formę aktu notarialnego, która obarczona jest wieloma obowiązkami. Notariusz, wykonując swoje czynności, musi mieć pewność, że testator jest w pełni świadomy, zdolny do czynności prawnych i nie działa pod przymusem. Potwierdza tożsamość wszystkich osób, które biorą udział w podpisywaniu dokumentu, a następnie odczytuje na głos treść testamentu, upewniając się, że wszystko jest zrozumiałe i zgodne z wolą testatora.
